Search
Close this search box.

Қисан Зақарияұлы (1907-1991)

Қарттардың айтуынша, Кенжебай Зәкарияның ата-бабалары (Кенжебай –Тегі Зәкария-аты) өз ауылымен бірге Қозыбақ Бәсентиін руынан Ертіс өзенінің оң жағалауынан Ертістің сол жағалауына 20 ғасырдың басында көшіп келіп, ауылда Мағал деген атпен қоныстанған.
Бұл ауыл Тілектес ауылы мен Старое Ямышево ауылы (қазіргі атауы-Тұз Қала) арасында орналасқан. Ол кезде ескі Ямышево бекініс болған және онда қазақтар өмір сүрген.
Қазіргі уақытта Мағал ауылының орнында орман екпесі жүріп жатыр және саман Іргетастардың фрагменттері қалды. Бұл ауылда Қозыбақ тұқымынан басқа Қарауыл, Құмық тұқымдарының өкілдері де өмір сүрген. 1907 жылы Кенжебай Зақарияда ұл баласы Қисан дүниеге келді, 1910 жылы екінші ұлы Рахмет дүниеге келді.

Олардың екеуі де Павлодар ауданы, Ольгинка ауылының маңындағы Сейтен болыс деген ескі атауымен дүниеге келген (ескі атауы Маяк, тіпті бұрын бұл ауыл Сары би деп аталған).
Сондай-ақ, Кенжебай Зақарияның Құрманәлі атты ұлы мен Күлпәш атты қызы болды. Алайда олар 20-шы жылдары аштықтан қайтыс болды. Қисан мен Рахмет бала кезінен бастап жұмыс істей бастады. Қиын кезеңге байланысты олар Ақсу қаласына (Жарменкенің ескі атауы) қайықпен немесе атпен, Павлодар қаласына тұз тасып, азық-түлік алып өмір сүрген.

1934 жылы Қисан 1917 жылы туған
Керей Уақ руынан шыққан Рабиға Әубәкірқызына үйленді.
Осы некеден Қисан мен Рабиғада 1936 жылы Қайрат атты және 1941 жылы Әсет атты ұлдары өмірге келді.
Соғыс алдында Рахмет жүргізуші курсына оқыды және осы уақытта өзінің болашақ жұбайы болгар ұлтының қызы Мариямен кездесті. Рахмет пен Мариям үйленгеннен
кейін Саясат атты ұлы туылды, алайда ол бала кезінде аурудан қайтыс болды, сондай-ақ 1936 жылы Мағзұм атты ұлы туылды. Соғысқа дейін олардың барлығы Тілектес ауылының оңтүстігінде орналасқан Апайуақ ауылында тұрған.

1940 жылдың аяғында Қисан Қызыл Армия қатарына шақырылып теміржол әскерлерінде қызмет етті, яғни армияның жеке құрамын, техникасы мен оқ-дәрілерін тасымалдайтын теміржол көлігінің өтуін қамтамасыз етті. Сол себепті, мемлекет үшін пайдасы мол болды. Сонымен қатар, эвакуацияланғандарды тасымалдауды қамтамасыз етті.
1941 жылы Рахмет соғыс басталғаннан кейін Қызыл Армия қатарына шақырылып, жүргізуші қызметін атқарды. 1943 жылы Рахмет Украинадағы Сивяково ауылының маңында жоғалып кетті.
Соғыс басталғаннан кейін қарттардың айтуынша, жұмылдырудың алғашқы күндерінде Тілектес ауылынан және басқа жақын ауылдардан 73 адам шақырылып, оларды Тілектес ауылынан пароходпен Павлодар қаласына алып кеткен.

Ер адамдар кеткеннен кейін мұндағы өмірдің барлық ауыртпалықтары әйелдерге жүктеледі. Рабиға мен Мариям қарапайым жұмыскер болып жұмыс істеді. Яғни, колхозда мал бағып, шөп шауып, сауыншы болып жұмыс істеді. Сонымен қатар балаларды тәрбиелеген. Ал олар Қаракесек ауылында (қазіргі Қызыл Қоғам ауылы, Тұз қала ауылының бөлімшесі) жұмыс атқарды.
1946 жылы аурудан кейін Рахметтің жұбайы және Мағзұмның анасы — Шобанқызы Мариям қайтыс болады. Ол Тілектес ауылы мен Қызыл Қоғам ауылы арасындағы Апайуақ ауылының қабіріне жерленген. Осыдан кейін Рабиға 10 жасар Мағзұмды өзінің бауырына алады. Сол кезден бастап
Қайрат, Мағзұм және Әсет бір үйде тұра бастады. Сонымен бірге, осы қиын уақытта Рабиғаға оның інісі Айткенов Мәнап көмек көрсетеді, ол кейбір уақытта кішкентай Әсетті үйіне алып кетеді.
Осы уақытқа дейін Мағзұм, Рабиға мен Қисанды “мамка” мен “папка” деп атайды.

1946 жылы Қисан майданнан үйіне оралып, олар «Қызыл Қоғам» ауылында тұра бастады. Майданда қызмет еткен кезінде Қисан медальдармен және ордендермен марапатталды.

Соғыстан кейін Қисан мен Рабиғада тағы екі баласы туылды. Қызы Тоқан мен ұлы Құдайберген. Бірақ олар балалық шағында ауруға байланысты қайтыс болды. Оралғаннан кейін Қисан «Қызыл Қоғам» ауылында
қарапайым жұмыскер және кейіннен қойма меңгерушісі болып жұмыс істей бастады.

1969 жылы Қисан әйелі Рабиғамен, сондай-ақ Ұлы Әсетпен және оның жұбайымен бірге Тлектес ауылына көшеді. Зақария Қисан 04.06.1991 жылы қайтыс болды. Тілектес ауылының қабіріне жерленген.
Әубәкірқызы Рабиға 02.02.1992 жылы қайтыс болды. Тілектес ауылының қабіріне жерленген.

Рахметов Мағзұм Рахметұлы, 22.01.1936 жылы туылған, «Қызыл Қоғам» (Апайуақ) ауылының тумасы. Қазіргі уақытта Аққу ауданы Тілектес ауылында тұрады. 13 жасынан бастап ауыл шаруашылығында жұмыс істей бастайды. Яғни, астықты кептіру бойынша токта жұмыс істеді. Тілектес ауылында шөп шауып, шопан және
мал шаруашылығында еңбек етті.
1956 жылдан 1959 жылға дейін КСРО армиясының қатарында қызмет етті.
Одесса және Симферополь қалаларында өзінің Отанға деген борышын атқарып, кейін туған ауылына оралды. Ауыл шаруашылығы мен құрылыста жұмысын жалғастырды.
1942 жылы туылған, Тілектес ауылының тумасы, Көшеншірек руынан шыққан Қамзақызы Тұрсынға 1961 жылы үйленді.

Бірлескен некеден олардың 11 баласы болды. Өкінішке орай, балалық шағында 3 бала аурудан қайтыс болды. 8 баласы ер жетіп, үйленіп, отбасы құрды.
Мағзұмның ұлдары:
1972 жылы туылған Ерболат, Тілектес ауылындағы мектепте жұмыс істейді, сол ауылда тұрады:
1974 жылы туылған Жеңіс Тілектес ауылында тұрады, мал шаруашылығымен айналысады;
1983 жылы туылған Нұрлан Тілектес ауылында тұрады, мал шаруашылығымен айналысады.

Мағзұм ауыл шаруашылығындағы еңбегі үшін түрлі марапаттар мен
медальдарға ие болып, 2022 жылдың соңында Аққулы ауданының
Құрметті азаматы болып аттанды (Лебяжі ауданы).

Зарегистрируйтесь, чтобы опубликовать страницу!
Сайтқа бетті жариялау үшін тіркеліңіз!